Deprem, ülkemizin kaçınılmaz gerçeklerinden birisi. 6 Şubat’ta peş peşe yaşadığımız iki büyük deprem bize bunu bir kere daha hatırlattı. Ancak deprem, kaçınılmaz sonumuz değil. Deprem öncesi, deprem anında ve sonrasında gerekli önlemleri alarak hem kendi güvenliğimizi hem de sevdiklerimizin güvenliğini sağlayabiliriz. Her ne kadar doğal bir felaket ve her an yakınımızdaki bir tehdit olarak algılasak da depremle yaşamayı öğrenmek can güvenliğimiz için hayati önem taşıyor. Nasıl bir binayı güçlü yapan temelleri, sağlam kolonları ise deprem ile ilgili atacağınız her adım da yaşamınız için bir kolon vazifesi görüyor. İşte bu yüzden depreme hazırlık her zaman farkında olmamız gereken önemli bir konu.
Adıyaman, Malatya, Kahramanmaraş ve Hatay’da yaşanan deprem felaketi bize olası bir depreme hazırlıklı olmamız gerektiğini bir kere daha vurguladı. Özellikle yıllardır beklenen ve uzmanlar tarafından öngörülen büyük Marmara depremi için İstanbul halkı bu noktada büyük bir tedirginlik içinde. Elbette gerekli önlemleri alarak can güvenliğimizi korumak için etkili bir adım atabiliriz. Bildiğiniz gibi ülkenin büyük bir kısmı fay hatlarıyla çevrili durumda. Bununla birlikte olası bir depremin tam olarak nerede ve hangi saatte meydana geleceği hakkında net bilgiler elde edemiyoruz. Bu yüzden evlerde olduğu gibi çalışma alanlarımız ve ofislerde de deprem için hazırlıklarımızı yapmalı; gerekli önlemleri almalıyız. Ofislerde deprem önlemi olarak yapabileceğiniz birkaç adımı takip ederek olası felaket anlarında can güvenliğinizi sağlayabilirsiniz. Bunun için deprem öncesi ne yapmalıyız, deprem anında nasıl davranmalıyız, deprem sonrası atmamız gereken adımlar neler bilmeliyiz.
Deprem Öncesi Ne Yapmalıyız?
Depreme hazırlıklı olmak sadece büyük yıkımlar sırasında aklımıza gelen bir konu. Ancak “deprem ülkesi” olarak bu konu hakkında her zaman bilgili olmalı ve tedbirlerimizi çok önceden almalıyız. Unutmayın ki alacağınız en ufak bir önlem dahi sizi, sevdiklerinizi ve çevrenizdeki insanları koruyabilir. Binanızın sağlamlığı ilk önemli konudur. Bu yüzden işyerinizin ve ofisinizin bulunduğu binayı mutlaka yapı denetimden geçirmelisiniz. Sonrasında eşyaların sabitlenmesi ve deprem sırasında yaşanacak devrilmelerin önüne geçilmesi gerekiyor. Özellikle işyerlerinde yer alan büyük kitaplık, dolap vb. eşyaların mutlaka sabitlenmesi gerekiyor. Deprem öncesi almanız gereken bir diğer önlem ise deprem çantasıdır. Bir önceki içeriğimize göz atarak deprem çantası nasıl hazırlanır öğrenebilirsiniz. Bugün deprem çantası hazırlamak için hayatınızdan ayıracağınız 1 saat olası bir deprem anında hayatta kalmanızı sağlayabilir. Elbette deprem çantasını sadece işyerinizde değil aynı zamanda evinizde ve arabanızda da bulundurmalısınız. Ofislerde deprem öncesi yapılması gerekenler şu şekildedir:
- Dolap üzerinde bulunan büro malzemeleri ve eşyaların kayarak düşmesini engellemek için yapıştırıcı veya plastik tutucu ile sabitlemelisiniz.
- Devrilecek eşyalar ve dolaplar, birbirine ve duvara sabitlenmelidir. Duvar ve sabitlenen eşya arasında boşluk kalıyorsa, çarpma etkisini hafifletmek için dolgu malzemeleri kullanmalısınız.
- Binadan acil bir şekilde çıkmak için kullanılacak yol tayin edilmeli, çıkışı engelleyecek eşyaları ortadan kaldırmalısınız.
- İşyerlerinde mutlaka afet hazırlık planı oluşturulmalıdır. Çalışanlarla birlikte gözden geçirilmelidir.
- Önemli evrakların kopyalarını almalısınız. Kimlik kartı, tapu, sigorta belgeleri, diplomalar, banka cüzdanı vb. evrakların kopyalarını aldıktan sonra su geçirmeyecek şekilde dosyalamalısınız.
- Tüm çalışma alanlarında mutlaka deprem çantası hazırlamalısınız. Mevsimsel olarak deprem çantasını yenilemelisiniz.
Deprem öncesi alacağınız bu önlemler sayesinde hem kendi can güvenliğinizi hem de çalışanların can güvenliğini korumuş olursunuz.
Deprem Anında Nasıl Davranmalıyız?
Olası bir deprem anında olduğunca soğukkanlılığınızı korumanız gerekiyor. Kesinlikle sarsıntı devam ederken binadan ayrılmaya çalışmayın. Bu esnada merdivene ya da asansöre yönelmeyin.
Sakin Kalın
İlk birkaç saniye sakinliğinizi korumanız ve mantıklı düşünmeye çalışmanız son derece önemlidir. Esasında deprem öncesi yapacağınız tatbikatlar, deprem anında daha sağlıklı düşünmenize yardımcı olur. Böylece panik yapmadan içinde bulunduğunuz ana konsantre olabilirsiniz.
Korunaklı Bir Alanda Hayat Üçgeni Yapın
Yıkıcı bir şiddete sahip deprem anlarında ilk birkaç saniyede vereceğiniz kararlar hayati önem taşıyor. İlk olarak sarsıntıyı hissettiğiniz an kaçmak yerine korunaklı bir alanda hayat üçgeni yapmalısınız. Böylece olası yıkılmalarda kendinizi enkaz altında korunaklı hale getirebilirsiniz.
Sarsıntı Sırasında Binadan Ayrılmaya Çalışmayın
Sarsıntı devam ederken kesinlikle merdiven ya da asansör ile binadan çıkmaya çalışmayın. Çünkü depremin şiddeti, süresi hakkında bilgi sahibi olamayacağınız için binanın yıkılması durumunu göz önünde bulundurun.
Sarsıntı Durduğunda Panik Yapmadan Binayı Boşaltın
Sarsıntı bittiğinde zaman kaybetmeden binayı boşaltın. Sakin sarsıntının geçmesi sizi yanıltmasın. Çünkü gelebilecek bir artçı deprem durumun daha kötü bir hal almasına neden olabilir. Binadan ayrılırken kesinlikle merdivenleri kullanın. Kesinlikle asansöre binmeyin. Çünkü sarsıntı sırasında elektrik sistemi ya da asansör arıza almış olabilir.
Deprem Anında Yapmanız Gerekenler
- Sabitlenmemiş eşyaların devrilmesi ciddi yaralanmalara neden olur. Bu yüzden deprem anında sabitlenmemiş eşyalardan, pencere ve kapılardan uzak durun.
- Sandalye, masa, koltuk gibi korunaklı eşyaların yanına çömelerek hayat üçgeni yapın.
- Çök-kapan-tutun pozisyonunda başınızı iki elinizin arasına almalı ve sarsıntı geçene kadar bu pozisyonda kalmalısınız.
- Kesinlikle asansör kullanmamalı ve koşmadan ama hızlı bir şekilde merdivenlerden binayı boşaltmalısınız.
Deprem anında daha bilinçli davranabilmek ve sakin hareket edebilmek için deprem öncesi yapacağınız tatbikatların büyük öneme sahip olduğunun altını çizelim.
Deprem Sonrası Ne Yapmalıyız?
Kendi emniyetinizden emin olmak deprem sonrası ilk ilk adımdır. Sonrasında çevrenizde yardıma ihtiyacı olan kişileri tespit edebilirsiniz. Depremlerden sonra meydana ikinci afet olarak yangın çıkabilir. Bu noktada gaz kokusu alırsanız gaz vanasını kapatın. Acil durum deprem çantanızı yanına alarak toplanma noktalarına gidin. Kitle iletişim araçları üzerinden yapılacak uyarıları dinleyin. Acil yardım araçları için cadde ve sokakları boş bırakın. Artçı depremler durmadan ve binanızın güvenliğinden emin olmadan içeri girmeyin.
Şayet enkaz altında kaldıysanız ilk olarak panik yapmadan durumunuzu kontrol edin. Eğer hareket kabiliyetiniz sınırlı ise sizi tehlikeye atacak hareketler yapmamaya dikkat edin. Enkaz altında kurtarma ekipleri size ulaşana kadar enerjinizi tasarruflu kullanmanız çok önemlidir. Yani deprem öncesi hazırlayacağınız deprem çantası hayatınızı kurtarabilir. Yardım ekipleri ile iletişime geçmek için bağırmak yerine deprem çantanızda yer alan düdük ve feneri kullanın. Eğer deprem çantası yanınızda değilse zemine ve çevrenizdeki tesisata vurarak varlığınızı belli edin. Eğer yardım ekiplerini duyuyorsanız onlara seslenebilirsiniz. Bu noktada enerjinizi doğru şekilde kullanın. Enkaz altında sakin kalmanız ve doğru kararlar vermeniz çok önemli bir konu. Bu yüzden deprem öncesi hazırlık yaparken mutlaka olası tüm senaryolara karşı kendinizi hazırlayın.
İlk 72 Saat Neden Önemli?
İlk saatler yardım ekipleri yola çıksa da yıkım alan yerlerin büyüklüğü çerçevesinde yardım ekiplerinin ilk müdahalesinin uzaması mümkün. Bu noktada ilk 3 gün yani 72 saat son derece önemlidir. Eğer enkaz altında kaldıysanız deprem öncesi yapmış olduğunuz hazırlıklar ve bilgilenmeler sayesinde kendinizi koruyabilirsiniz. Bu yüzden bir deprem ülkesi olan ülkemizde her bireyin depreme ve deprem sonrası ilk 72 saate hazırlıklı olması şarttır.
Altını çizerek vurgulamalıyız ki deprem değil bilinçsizlik insan canını tehdit eder. Bu noktada deprem öncesi hazırlık yaparak ve deprem önlemlerinizi alarak kendinizi ve sevdiklerinizi koruyabilirsiniz.
