Günlük hayatımızda kullandığımız bilgisayarlar ve akıllı cihazlar, yaptığımız her işlemle ilgili dijital veri oluşturur. Dijital veri güvenliği konusunda dünya genelinde henüz istenilen noktaya gelinememiş olması, internet kullanıcılarının bu konudaki kaygı ve endişelerinin artmasına yol açıyor. Dijital ayak izi olarak bilinen verilerin birçok sosyal medya platformu tarafından kullanıcıların izni olmaksızın üçüncü şahıs veya firmalarla paylaşılması, dijital verileri silme yöntemleri konusunu giderek daha önemli hale getiriyor. Bu yöntemler sayesinde kullanıcılar, internet üzerinden yaptıkları tüm işlemlerin ardından dijital ayak izlerini yok ederek kişisel verilerinin başkalarının eline geçmesini önleyebilirler. Ofix Blog‘da bugünkü yazımızda, dijital verileri silme yöntemleri hakkında faydalı bilgiler paylaşacağız.
- Dijital veri nedir?
- Dijital veriler nasıl oluşur?
- Dijital ayak izi nedir?
- Dijital verileri silme yöntemleri nelerdir?
- Facebook arama geçmişi nasıl silinir?
- Facebook hesabı nasıl silinir?
- Twitter arama geçmişi nasıl silinir?
- Twitter hesabı nasıl silinir?
- Instagram arama geçmişi nasıl silinir?
- Instagram hesabı nasıl silinir?
- Chrome arama geçmişi nasıl silinir?
- Google hesabı nasıl silinir?
- Yandex arama geçmişi nasıl silinir?
- Yandex hesabı nasıl silinir?
Dijital veri nedir?
Bilgisayarlar ve akıllı sistemler için üretilen verilere dijital veri denir. Bilgisayarların ve akıllı sistemlerin kullanıldığı her alanda dijital veriler üzerinden işlem yapılır. 0 ve 1 rakamlarından oluşan özel bir komut sistemi sayesinde dijital veriler, bilgisayarların ve akıllı sistemlerin birbirleriyle ve donanım bileşenleriyle iletişim kurmalarını sağlar. Tüm dijital veriler, 0 ve 1 rakamlarının farklı kombinasyonlarla bir araya gelmesiyle oluşur. Bu kombinasyonlar dijital cihazlardaki işlemciler tarafından okunarak verilen komutun gereği yerine getirilir. Dijital veriler üzerinden yapılan kodlamalar, yazılım alanında yapılan çalışmaların temelini oluşturur. İşlemciler ve mikro denetleyicilerin çalışma esasları da yine dijital veriler üzerinden belirlenir ve dijital veri kullanımı sağlanır.
- Dijital dünyada attığımız her adım dijital veri oluşumunu sağlar.
Dijital veriler nasıl oluşur?
Günlük hayatımızda kullandığımız bilgisayarlar ve akıllı cihazlar, yaptığımız her işlemle ilgili dijital veri oluşturur. Örneğin, bilgisayarda yazı yazarken klavye üzerinde büyük A harfine bastığınızda, işlemci bunu 01000001 şeklinde dijital veri haline getirir ve ekranda harfi gösterir. Bilgisayarda yaptığımız tüm işlemler, internette tıkladığımız tüm siteler, sosyal medya hesaplarımızdan yaptığımız tüm paylaşımlar aslında birer dijital veridir. Günlük hayatımızda kullandığımız tüm dijital cihazlar biz istesek de istemesek de kendi çalışma prensipleri gereği dijital veri üretir. Bu verilerin bir kısmı yalnızca cihazların çalışma şekilleri bakımından önem taşırken, bir kısmı da kullanıcı profili hakkında önemli ipuçları taşır.
Yazılım alanında kullanılan dijital veriler, bilgisayarların ve akıllı sistemlerin çalışma esaslarını düzenler. Örneğin, Arduino kartı olarak bilinen giriş/çıkış kartları, dijital veri kullanımında processing dilinin uygulamasını barındıran bir programlama platformudur. Farklı türlerde arduino kartları kullanılarak dijital verilerle her türlü prototip çıkarılabilir. Ayrıca eskiz çalışması ve programlama yapılabilir. Arduino kartları tek başına kullanılabileceği gibi, Macromedia Flash veya Max/MSP gibi başka pek çok yazılımla birlikte de kullanılabilir. Arduino kartları ve yazılımlarda processing dilini kullanarak dijital veri işlemede ihtiyaçlara uygun çözümler geliştirilebilir. Günlük hayatta kullandığımız tüm bilgisayar programları ve yazılımlar, yapmak istediğimiz işlerin niteliğine göre çeşitli dijital veriler üretir. Örneğin, e-posta gönderirken, sosyal medya platformlarında yazı ve fotoğraf paylaşırken, blog yazarken tüm bu işlemler dijital veriler sayesinde gerçekleşir.
- İnternet kullanımı arttıkça dijital ayak izleri artıyor.
Dijital ayak izi nedir?
Dijital veri kavramıyla yakından ilişkili bir kavram olan dijital ayak izi, dijital veri güvenliği söz konusu olduğunda akla ilk gelen kavramlardan biridir. Teknolojik ürünlerin ve dijital teknolojilerin günümüzde hızla yaygınlaşmasıyla birlikte dijital sistemler üzerinden yaptığımız işlemlerin gizliliğini koruma altına almak giderek zorlaşıyor. Dijital ayak izi kavramı aslında, kullanıcının dijital sistemler üzerinde gerçekleştirdiği tüm işlemlerin profilini ifade etmekte. Bununla birlikte bu kavram daha çok internet kullanımı sırasında kullanıcının arkasında bıraktığı dijital verilerle ilişkilendirilmekte. Örneğin, sosyal medya platformlarında yapılan paylaşımlar, video konferans programları üzerinden yapılan görüşmeler, sesli veya görüntülü aramalar, e-posta gönderimleri vb. tüm işlemlerin ardından, kullanıcının dijital ayak izi oluşur. Bu yönüyle dijital ayak izi, kullanıcının çevrimiçi geçmişinin bir parçasıdır. Ve potansiyel olarak başkaları tarafından görüntülenebilir veya izlenebilir.
Dijital veri güvenliği konusunda dünya genelinde henüz istenilen noktaya gelinememiş olması, internet kullanıcılarının bu konudaki kaygı ve endişelerinin artmasına yol açıyor. Söz konusu sosyal medya platformları olduğunda, dijital ayak izi kullanılarak tüketici davranışlarının analiz edildiği, bunlar üzerinden reklam ve pazarlama stratejilerinin geliştirildiği bilinen bir gerçek. Hatta birçok sosyal medya platformunun kullanıcıların izni olmaksızın dijital verileri üçüncü şahıs veya firmalarla paylaştığı, bunları servis ettiği de bilinen bir gerçek. Hal böyle olunca, dijital verileri silme yöntemleri giderek önem kazanıyor. Bu yöntemler sayesinde kullanıcı, internet üzerinden yaptığı tüm işlemlerin ardından dijital ayak izini yok ederek kişisel verilerinin başkalarının eline geçmesini önleyebilir.
- Dijital ayak izlerinizi silerek veri güvenliğinizi etkin şekilde sağlayabilirsiniz.
Dijital verileri silme yöntemleri nelerdir?
Kullanıcının dijital ayak izini yok etmek istediği kanal hangisiyse buna uygun dijital veri silme yöntemlerini kullanması gerekir. Dijital verileri silme yöntemleri içinde biz bu yazımızda, sosyal medya platformları ile arama motorları üzerinden dijital verilerin nasıl silineceğine dair faydalı bilgiler paylaşacağız. Facebook, Twitter ve Instagram ile Google ve Yandex üzerinden dijital ayak izinizi nasıl silebileceğinizi aşağıdaki açıklamalar sayesinde kolayca öğrenebilirsiniz.
Facebook arama geçmişi nasıl silinir?
Dijital verileri silme yöntemleri içinde Facebook arama geçmişinizi silmek için profil sayfanızın sağ üst köşesindeki menüden Hareketler Dökümü kısmına gelmelisiniz. Sol tarafta yer alan Filtreler kısmının altındaki Daha Fazla seçeneğini tıkladığınızda, Arama Geçmişi seçeneğini görebilirsiniz. Bu kısımda yalnızca belli aramaları silebileceğiniz gibi, tüm arama geçmişinizi de silebilirsiniz. Facebook’u eğer mobil uygulama üzerinden kullanıyorsanız, Hareketler Dökümü’ne profil resminizin altından ulaşabilirsiniz. Aynı yol üzerinden Arama Geçmişi kısmına geldiğinizde silmek istediğiniz verileri kolayca silebilirsiniz. Bu sayede Facebook arama geçmişiniz dijital ayak izinizden çıkacaktır. Silme işlemi öncesinde Facebook, size otomatik bir uyarı gönderecek ve arama geçmişiniz sayesinde size daha iyi öneriler sunduğunu belirtecektir. Bu önerileri dikkate alıyorsanız, silme işleminizi sınırlı tutabilirsiniz. Öneri istemiyorsanız tüm arama geçmişinizi silebilirsiniz.
- Facebook hesabınızı silerseniz Facebook’taki tüm verileriniz 30 gün sonra silinir.
Facebook hesabı nasıl silinir?
Dijital verileri silme yöntemleri içinde Facebook hesabınızı tümüyle silmek isterseniz, sağ üst köşede yer alan ok işaretini tıklayabilirsiniz. Açılacak ekranda Ayarlar ve Gizlilik seçeneğinden Ayarlar kısmını tıklayabilirsiniz. Sol sütunda yer alan Facebook Bilgilerin kısmına bastığınızda, Dondurma ve Silme kısmını görebilirsiniz. Bu sekmedeki Hesabı Kalıcı Olarak Sil seçeneğini tıkladıktan sonra Hesabı Silme İşlemine Devam Et butonuna basabilirsiniz. Karşınıza çıkacak Hesabı Sil seçeneğine bastığınızda sizden şifreniz istenecektir. Şifrenizi girdikten sonra Devam butonuna basarak işleminizi tamamlayabilirsiniz. Hesap silme işleminizi dilerseniz 30 gün içinde iptal edebilirsiniz. 30 günün ardından hesabınız ve tüm verileriniz kalıcı olarak silinir ve hiçbir şekilde geri getirilmez. Yaptığınız paylaşımların silinmesi, silme işleminiz bitinceye kadar devam edebilir. Bu süreçte paylaşımlarınıza kimse erişemez.
Twitter arama geçmişi nasıl silinir?
Dijital verileri silme yöntemleri içinde Twitter arama geçmişinizi silmek için öncelikle arama butonuna tıklamalı veya dokunmalısınız. Ekranda arama sayfası belirdiğinde Twitter üzerinden yaptığınız aramaların listesi görünecektir. Son aramalar kısmının yanında yer alan x işaretine bastığınızda karşınıza Temizle seçeneği gelecektir. Bu seçenek sayesinde Twitter arama geçmişinizi tümüyle veya kısmen silebilirsiniz. Mobil uygulama üzerinden silmek istediğiniz aramayı parmağınızla sola doğru kaydırdığınızda, sağ kısımda Sil butonu çıkar. Bu buton sayesinde aramalarınızı silebilirsiniz. Bunları yaptığınız halde arama geçmişiniz silinmediyse, işlem yaptığınız cihazda oturumu kapatarak cihazınızın önbelleğini temizlemelisiniz. Tekrar giriş yaptığınızda önbellek temizlendiği için arama geçmişinizi silebilirsiniz.
- Hesap silme işlemi öncesinde cihazınızın önbelleğini temizlemeyi unutmayın.
Twitter hesabı nasıl silinir?
Dijital verileri silme yöntemleri içinde Twitter hesabınızı silmek için Daha fazla simgesi üzerinden Ayarlar ve gizlilik sekmesine ulaşabilirsiniz. Hesabınız kısmında Hesabını devre dışı bırak bölümüne dokunabilirsiniz. Karşınıza çıkacak ekrandaki bilgileri okuduktan sonra Devre dışı bırak kısmına dokunabilirsiniz. Ardından şifrenizi girmeniz istenecek ve ilerlemeniz sağlanacaktır. Hesabınızı devre dışı bırakmak istediğinizi onayladıktan sonra işleminizi tamamlayabilirsiniz. Bu işlem sırasında eğer yanlış şifre hatası alırsanız, şifre sıfırlama e-postası talep edebilirsiniz. Fakat bu işlemi gerçekleştirebilmeniz için, hesap oluştururken kullandığınız e-posta adresinize erişmeniz gerekmekte. Bu erişiminiz yoksa, talebiniz üzerine Twitter silme işlemini gerçekleştirmez. Böyle bir durumla karşılaşırsanız, Hesap ayarları kısmından e-posta adresinizi değiştirip aynı işlemleri tekrarlayabilirsiniz.
Instagram arama geçmişi nasıl silinir?
Dijital verileri silme yöntemleri içinde Instagram’da arama geçmişinizi silmek için profil sayfasından Ayarlar kısmına gelmelisiniz. Bu kısımda yer alan Güvenlik bölümünü tıkladığınızda karşınıza Arama Geçmişini Temizle seçeneği çıkacaktır. Bu kısımda, Instagram’da daha önce arattığınız hesapları görebilirsiniz. Arama geçmişinizde silmek istediğiniz bir hesap için yandaki çarpı işaretine dokunabilirsiniz. Ya da dilerseniz, Tümünü Temizle seçeneği ile tüm arama geçmişinizi silebilirsiniz. Eğer mobil uygulama üzerinden değil de masaüstü bilgisayardan Instagram arama geçmişinizi silmek istiyorsanız, hesabınızı açtığınızda sağ üst köşede bulunan Profili Düzenle kısmını kullanabilirsiniz. Sol tarafta açılan menüden Gizlilik ve Güvenlik seçeneğini tıkladığınızda Hesap Verileri karşınıza çıkacaktır. Bu sekmedeki Hesap Verilerini Görüntüle seçeneğininde yer alan Arama Geçmişi kısmından arama geçmişinizi silebilirsiniz.
- Instagram hesabınızı mobil uygulama üzerinden silemezsiniz.
Instagram hesabı nasıl silinir?
Dijital verileri silme yöntemleri içinde Instagram hesabınızı silmek için tarayıcınızı kullanarak hesabınıza giriş yapmalısınız. Mobil uygulama üzerinden hesap silme işlemi halihazırda yapılamamakta. Tarayıcınızdan Instagram hesabınıza girdiğinizde, Profil sekmesinde yer alan Ayarlar kısmını tıklayabilirsiniz. Karşınıza çıkacak ekranda sol üst kısımda Profili Düzenle sekmesinin altında yer alan Hesap Silme bölümünü tıklayabilirsiniz. Açılan ekranda hesap silme nedeninizi belirttikten sonra şifrenizi girmeniz istenecektir. Şifrenizi girdikten sonra Hesabı kalıcı olarak sil butonuna bastığınızda Instagram hesabınız kalıcı olarak silinir. Hesabınızı geçici olarak kapatmak içinse Hesabımı geçici olarak kapat seçeneğini tıklayabilirsiniz. Hesabınız kapalı kaldığı sürece verileriniz Instagram arşivinde kalır, diğer kullanıcıların erişimine kapatılır. Hesabınızı kalıcı olarak silmeniz durumunda ise tüm verileriniz kalıcı olarak silinir.
Chrome arama geçmişi nasıl silinir?
Dijital verileri silme yöntemleri içinde Chrome arama geçmişinizi silmek için tarayıcınızın sağ üst kısmından Geçmiş sekmesine ulaşabilirsiniz. Karşınıza çıkan ekranda Tarama verilerini temizle kısmını tıkladığınızda karşınıza çıkacak ekrandan temizlemek istediğiniz verileri seçebilirsiniz. Bu kısımda tarama geçmişinizi, indirme geçmişinizi, çerezler ve diğer site verilerini, önbelleğe alınan resimler ve dosyaları, şifreler ve diğer oturum açma verileri ile form otomatik doldurma verilerini ayrı ayrı veya hepsini birden silebilirsiniz. Dilediğiniz seçme işlemini tamamladıktan sonra Verileri temizle kısmına bastığınızda dijital ayak iziniz Chrome üzerinden silinecektir. Silme işlemini dilerseniz Tüm zamanlar için gerçekleştirebilir ya da diğer zaman seçeneklerini kullanabilirsiniz. Arama geçmişinizdeki bir kaydı silmek içinse Chrome geçmişi sekmesinden ilgili aramayı işaretleyip Sil tuşuna basmanız yeterli. Kaldır onayını verdiğinizde ilgili arama Chrome geçmişinizden silinir.
- Google hesabınızı silerseniz pek çok uygulama ve oyuna erişiminiz kısıtlanır.
Google hesabı nasıl silinir?
Dijital verileri silme yöntemleri içinde Google hesabınızı silmek için öncelikle hesabınıza giriş yapmalısınız. Sol kısımda yer alan Veri ve kişiselleştirme sekmesini tıkladığınızda veri indirme, silme veya verileriniz için plan oluşturma paneli açılacaktır. Bu kısımda yer alan Bir hizmeti veya hesabı silin seçeneğini tıkladığınızda, Hesabınızı silin seçeneğini görebilirsiniz. Bu kısmı tıkladığınızda Google hesabınız silinir. Buna bağlı olarak Play Store üzerinden herhangi bir uygulama veya oyuna erişemez, mevcut olanları güncelleyemezsiniz. Satın aldığınız müzik, film, kitap veya dergileri de kullanamazsınız. Oyunlar başta olmak üzere hesabınızla ilgili tüm kayıtlı Google Play verileri silme işleminin ardından silinir. Silinen hesaba ait ücretli veya ücretsiz Chrome uygulama ve uzantılarını da kullanamazsınız.
Yandex arama geçmişi nasıl silinir?
Dijital verileri silme yöntemleri içinde Yandex arama geçmişinizi silmek için Yandex Browser’ı açtıktan sonra sağ üst köşedeki menüden Geçmiş kısmını tıklamalısınız. Açılan sekmeden Geçmiş bölümüne bastığınızda, Yandex Browser üzerinden yaptığınız tüm aramaların listesine ulaşabilirsiniz. Sol alt köşede yer alan Geçmişi temizle butonuna bastığınızda, karşınıza çıkacak ekrandan Tüm zamanlar veya diğer zaman aralıklarına göre ve işaretlediğiniz seçenekler doğrultusunda silme işlemi gerçekleşir. Bu kısımda görüntülemeler, indirilenler, otomatik form doldurma verileri, önbelleğe kaydedilen dosyalar, çerezler ve diğer site veya modül bilgileri ile içerik ayarları ve uygulama verileri için tek tek veya birlikte silme işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Arama verilerinizin Yandex tarafından kullanılmasını istemiyorsanız, Sistem sekmesinden Kişisel bilgi ayarları kısmına ulaşabilirsiniz. Kullanım istatistiklerini Yandex’e gönder kısmındaki işareti kaldırırsanız verileriniz Yandex’e iletilmez.
- Sosyal ağları kullandıktan sonra dijital ayak izi bırakmamayı alışkanlık haline getirebilirsiniz.
Yandex hesabı nasıl silinir?
Dijital verileri silme yöntemleri içinde Yandex hesabınızı silmek için Hesap yönetimi sayfasının alt kısmındaki Hesabı sil bölümünü kullanabilirsiniz. Silme işlemini onayladıktan sonra hesabınız 30 gün süreyle dondurulur. Bu süre içinde silme işleminizi geri alabilirsiniz. Hesabınıza bağlı verilere de tekrar erişim sağlayabilirsiniz. 30 günlük sürenin ardından hesabınız ve bu hesaba bağlı veriler tümüyle silinir. Dolayısıyla, hesabınızı silmeden önce ihtiyaç duyacağınız verileri mutlaka yedeklemelisiniz. Silme işleminin sonuçlanmasının ardından Yandex, silinen verilerin kurtarılmasına dönük bir hizmet vermemekte. Diğer taraftan, eğer Yandex Connect kullanıcısıysanız, hesabınızı kendi başınıza silemezsiniz. Silme işlemi için kurumunuzun sistem yöneticisiyle iletişime geçmelisiniz.
Tüm okurlarımıza sağlıklı, keyifli ve bol kazançlı günler diliyoruz…