Eklem ağrıları, özellikle de beyaz yakalılar arasında oldukça yaygın bir sağlık sorunu. Gün içinde yeterince hareket etmeme, yanlış oturma şekilleri, sağlıksız beslenme, bilinçsizce egzersiz ve spor yapma gibi nedenlerden dolayı beyaz yakalıların eklem sağlığını koruması zorlaşıyor. Ofix Blog‘da bu haftaki sağlık köşemizde, eklem sağlığı konusunu ele alacağız ve eklem sağlığımızı korumak için neler yapmak gerektiği hakkında faydalı bilgiler paylaşacağız.
Eklem sağlığı niçin önemlidir?
Önce biraz eklemlerden bahsedelim efendim. Omurgalı canlılarda gövde kemiklerinin uç uca gelerek birleştiği yere eklem diyoruz. Nitekim eklemler, vücudun hareket eden bölgelerinde kemikler arasında bulunur ve çeşitli bağ dokuları ile sıvılar sayesinde vücuda hareket yeteneği kazandırır. Hem günlük hayatımızı, hem de iş hayatımızı sağlıklı bir şekilde sürdürebilmemiz için hareket yeteneğimizi ve eklem sağlığımızı korumamız gerekir.
Vücudumuzdaki eklemler, işlevlerine ve yapılarına göre iki gruba ayrılmakta. İşlevlerine göre eklemler oynar eklemler, yarı oynar eklemler ve oynamaz eklemler şeklinde üç türlüdür. Bunlar içinde oynar eklemler, tam hareket yeteneğine sahiptir ve bacaklarımızda, bileklerimizde ve omzumuzda bulunur. Yarı oynar eklemler, sınırlı bir hareket yeteneğine sahiptir ve hareket sırasında yardımcı görevleri yerine getirir. Oynamaz eklemler ise iki kemik arasındaki bağları sıkılaştırıp kemiklere dayanıklılık özelliği kazandırır.
- Eklem ağrıları, beyaz yakalılar arasında çok yaygın.
Yapılarına göre eklemler ise fibröz eklemler, kartilaginöz eklemler ve sinoviyal eklemler şeklinde üç türlüdür. Bunlar içinde fibröz eklemler, kemiklerin birbirine tutunmasını güçlendirir ve hareketin dengeli seyretmesine yardımcı olur. Kartilaginöz eklemler, kemikler ile kıkırdak arasında bulunur ve kemiklerin birbirine sürtünmesini engeller. Sinoviyal eklemler ise hareketi eklem sıvısı yardımıyla kolaylaştırır.
Başta da belirttiğimiz gibi, gün içinde yeterince hareket etmeme, yanlış oturma şekilleri, sağlıksız beslenme, bilinçsizce egzersiz ve spor yapma gibi nedenlerden dolayı beyaz yakalılarda eklem sağlığını korumak zorlaşıyor. Eklemlerin sonundaki kıkırdağın bozulması, eklem alanını daraltıyor ve kemikler birbirine sürtündükçe acı hissi ortaya çıkıyor. Eklem yüzeylerindeki sürtünme arttıkça, aşınma miktarı ve acı hissi de artıyor. Gerekli önlemler alınmadığında şişme ve kemik çıkıntıları, kireçlenme ve çeşitli enfeksiyonlar gelişebiliyor.
Eklem ağrıları, en çok sabah saatlerinde ortaya çıkıyor. Önce diz eklemlerinde başlayan bu ağrılar, kısa sürede kalça, omuz, bilek ve dirseklere yayılıyor. Sabahları yürürken ve merdiven çıkarken eklem ağrıları daha güçlü bir şekilde hissediliyor. Eklemlerin adeta paslanmış gibi tutukluk yapması sonucu artan hareket sorunları ve ağrılar, kişinin yaşam kalitesine zarar verdiği gibi, iş performansını da olumsuz etkiliyor. Hayatımızı sürdürebilmek için yapmamız gereken hareketleri gerçekleştirebilmek için eklem sağlığımızı korumamız şart.
- 2 günden uzun süren eklem ağrıları için mutlaka hekiminize başvurmalısınız.
Eklem sağlığımızı korumak için neler yapmak gerekir?
Eklem sağlığı konusunu ele aldığımız yazımızın bu kısmında, eklem sağlığımızı korumak için neler yapmak gerektiği hakkında faydalı bilgiler paylaşacağız. Fakat şu noktayı özellikle belirtmek istiyoruz. Burada paylaşacağımız bilgiler yalnızca koruyucu hekimlik bağlamında olup hiçbir tedavi edici niteliğe sahip değildir. 2 günden uzun süren eklem ağrılarınız varsa, mutlaka hekiminize giderek muayene olmalı ve gerekli tedavi süreçlerini hekiminiz gözetiminde sürdürmelisiniz.
Kilonuza dikkat etmelisiniz.
Fazla kilolar, eklemler üzerindeki baskıyı arttırmakta. Ülkemiz obezitede maalesef dünya dördüncüsü, Avrupa birincisi. Aşırı kilolarla birlikte eklemler üzerinde artan baskı, eklem ağrılarını kaçınılmaz hale getiriyor. Öyle ki, alınan her fazla kilo, eklemler üzerinde 4 kiloluk bir basınç yaratıyor. Bu nedenle, eklem sağlığı ile ilgili konuların başında sağlıklı beslenmek ve formda kalmak geliyor.
Postürünüzü korumalısınız.
Vücut kısımlarının diziliş ve düzenini ifade eden postürle ilgili sorunlar, eklemlere büyük zarar veriyor ve eklem ağrılarını arttırıyor. Günün büyük bir bölümünü masa başı işlerde geçiren ve çok az hareket eden beyaz yakalılar arasında postür sorunları ve dolayısıyla eklem ağrıları daha fazla ortaya çıkıyor. Masa başı işlerde çalışıyorsanız, uzun süre aynı pozisyonda oturmamalı, oturduğunuz süre boyunca postürünüzü korumaya dikkat etmelisiniz. Yaptığınız iş nedeniyle günün büyük bir kısmını ayakta durarak geçirmeniz gerekiyorsa, postürünüzü ayakta dururken de korumalısınız.
- Yanlış oturma şekilleri, eklem ağrılarının en önemli nedenleri arasında.
Postürünüzü korumak için, otururken vücut ağırlığınızı her iki kalçanıza eşit olarak dağıtmalı, belinizi ve sırtınızı dik tutmalısınız. Mümkünse şayet, sırt desteği olan ofis koltukları kullanmalı ya da ergonomi destek ürünleri ile sırtınızı dik tutacak şekilde gerekli önlemleri almalısınız. Ayağa kalkarken küçük hareketlerle önce kalçanızı öne doğru hareket ettirmeli ve bacaklarınız düz şekilde ayağa kalkmalısınız. Ayakta dururken başınız dik, göğsünüz ileride, karnınız hafif içe çekik olmalı.
Doğru şekilde hareket etmelisiniz.
Eklem ağrılarınız varsa, günlük hareketlerinize dikkat etmeniz çok önemli. Eklemlerinizin sertleşmesini önlemek için hızlı hareket etmekten kaçınmalı, hareketlerinizde esnekliği korumalısınız. Dengeli ve ölçülü hareket ettiğiniz sürece eklem sağlığı konusunda daha olumlu sonuçlar alabilirsiniz. Bu konularda nasıl davranmanız gerektiğini hekiminize veya fizyoterapistinize danışabilirsiniz.
Düşük etkili egzersizler yapmalısınız.
Düşük etkili egzersizler, eklem sağlığı için çok faydalı. Özellikle de yüzmek ve bisiklete binmek, eklemlerinize iyi gelecektir. Karın ve sırt kaslarınızı güçlendirecek egzersizler, günlük hareketleriniz sırasında denge kurmanıza yardımcı olacak ve eklemleriniz üzerindeki baskıyı azaltacaktır. Ve tabii, süreyi de ortalama yarım saatle sınırlamak gerek. Daha ağır egzersizleri uzun süre yaparsanız, eklem sağlığınızın bozulmasına yol açabilirsiniz. Yüksek etkili ve sarsıntılı egzersizler, kıkırdak dokunuza büyük zararlar verebilir.
- Orta yaş ve üzerindeyseniz, esneme hareketlerine dikkat etmelisiniz.
Egzersiz yapmaya özellikle de orta yaş ve sonrasında başlayanlar, pek çok yanlışı kolayca yapabilmekte. Doğru bilinen yanlışlar içinde ilk sırada esneme hareketleri geliyor. Genel kanının aksine, egzersiz öncesinde yapılan esneme hareketleri kasların daha fazla sertleşmesine yol açıyor ve kasın kopma riskini arttırıyor. Eklem ağrıları yaşıyorsanız ve kireçlenme sorununuz varsa, egzersizden önce fazla esneme hareketi yapmaktan kaçınmalı, egzersize hazırlık için basit birtakım ısınma hareketleri yapmalısınız. Örneğin yüzmeden önce küçük adımlarla atacağınız tekmeler çok faydalı olacaktır. Bu gibi konularda hata yapmamak için hekiminize veya fizyoterapistinize danışabilirsiniz.
Spor yaparken dirsek ve diz bantları kullanmalısınız.
Spor yaralanmaları içinde en sık karşılaşılan diz yaralanmaları, burkulmalar, kaval kemiği kırıkları, rotador manşet yaralanmaları ve şişen kaslar, eklem sağlığı konusunda ciddi sorunları beraberinde getiriyor. Paten, kaykay, ip atlama gibi sporlara ilgi duyuyorsanız, bunları yaparken mutlaka dirsek ve diz bantları kullanmalısınız. Eklem ağrılarınız nedeniyle tenis veya golf oynamakta zorluk çekiyorsanız, askı takmayı da ihmal etmemelisiniz.
Ağır kaldırmamalı, belinizi öne eğmemelisiniz.
Ağır kaldırırken yapılan hareketlerin bir çoğu, dikkatsizlik ve bilinçsizlik nedeniyle eklem sağlığına büyük zararlar veriyor. İşiniz gereği gün içinde ağır kaldırmanız gereken durumlar varsa, doğru eğilme ve kalkma pozisyonları hakkında iş sağlığı ve güvenliği uzmanınızdan mutlaka gerekli bilgileri almalısınız. İş sırasında ayrıca, ağır kaldırmak için uygun özellikteki araçları kullanmalı, yaralanmalara karşı dikkatli olmalısınız.
- Ağır kaldırmak, eklem ağrıları ve fıtık riskini arttırıyor.
C ve D vitaminlerinden yararlanmalısınız.
C vitamini, eklemlerde kıkırdak dokusunu güçlendiriyor ve incelme ya da aşınmalara iyi geliyor. Özellikle de sabah saatlerinde diz, kalça, el bileği ve omurganızda çeşitli eklem ağrıları yaşamak istemiyorsanız, C vitamini yönünden zengin sebze ve meyveleri beslenme programınızdan eksik etmemelisiniz. Bu arada, küçük bir hatırlatma yapalım. C vitamini vücutta depolanmıyor. Bu nedenle C vitaminini günlük olarak almanız gerekiyor.
D vitamini de yine eklem sağlığı için çok önemli. C vitamininden farklı olarak D vitamini, vücutta depolanıyor ve kemiklerin güçlenmesine büyük katkı sağlıyor. Kemik erimesi, kemiklerde çatlama ve kırılma, kireçlenme gibi şikayetleriniz varsa D vitamininden etkin bir şekilde yararlanmalısınız. D vitamini ayrıca, kemik hastalıklarının ilerlemesini yavaşlatmak gibi çok önemli bir özelliğe sahip. D vitamini için en iyi iki kaynak ise güneş ışığı ve tereyağıdır. Gün içinde kısa aralıklarla güneşe çıkar ve yemeklerinizde tereyağına (yakmadan ve az miktarda) yer verirseniz, eklem sağlığınızı koruyabilirsiniz.
Tüm okurlarımıza sağlıklı, keyifli ve bol kazançlı günler diliyoruz…