Korona döneminde hayatımızın merkezine yerleşen maskeler, salgına karşı alınabilecek önlemlerin başında geliyor. Doğru maske kullanımı koronavirüsün bulaşma riskini yüzde 80’e kadar azaltırken yanlış maske kullanımı nedeniyle salgından korunmak mümkün olmuyor. Yanlış maske kullanımı çeşitli nedenlere dayanmakla birlikte, bu nedenler arasında doğru zannedilen yanlışların payı büyük. Ofix Blog‘da bu haftaki sağlık köşemizde, maske kullanımında doğru zannedilen yanlışlar hakkında faydalı bilgiler paylaşacağız. Doğru maske kullanımı nasıl olmalı, diye merak ediyorsanız, bu yazımızda çok şey bulabilirsiniz.
Çene veya Burun Altında Maske Kullanımı
Maske kullanımında doğru zannedilen yanlışlar arasında çene veya burun altında maske kullanımı oldukça yaygın. Özellikle sıcak yaz aylarında daha iyi nefes almak adına gerçekleştirilen bu kullanım şekli, koronavirüsün solunum yoluyla bulaşmasına davetiye çıkarıyor. Koronavirüsten korunma yolları içinde maskenin ağzı kapatmasının yeterli olduğu düşüncesi, solunum yollarını virüse karşı savunmasız bırakmakta. Kapalı mekanlara girişte rastladığımız maskesiz girilmez uyarı etiketleri, maskeyi sırf takmış olmak için takanların farkındalıklarını arttırmaya yetmeyebiliyor. Maske takmama cezası yememek adına maske takmış olmanın koronavirüsten korunma yolları içinde önemli bir etkisi yok.
Doğru maske kullanımında maskenin ağız ve burun bölgesini kaplaması gerekmekte. Ayrıca, yüz ve maske arasında boşluk bulunmamalı. Yanlış maske takma şekilleri solunum yolları için risk oluşmakta. Bu yönüyle telli maskeler, diğer maskelere oranla daha faydalıdır. Ağız ve burun bölgenizi korumak için telli maskeleri tercih edebilirsiniz. Maske fiyatı bakımından da telli maskeler bütçe dostudur. Maske ücretsiz dağıtıldığı dönemlerde çok daha yanlış şekillerde kullanılmaktaydı. Basında ve sosyal medyada maske haberleri arttıkça yanlış kullanım şekilleri azalmaya başladı. Fakat yine de doğru maske kullanımının yaygınlaşmasında henüz istenilen noktada değiliz.
- Maskeniz, ağız ve burun bölgenizi tam olarak kaplamalı.
Maskenin Uzun Süre Kullanımı
Maske kullanımında doğru zannedilen yanlışlar arasında maskenin uzun süre kullanımı da maalesef oldukça yaygın. Maske derken kastettiğimiz cerrahi maskeler, tek kullanımlık ürünler arasında yer alır. Bu ürünlerin üretiminde kullanılan materyaller ve üretim teknikleri, uzun süre kullanılmaları durumunda özelliklerini kaybetmesine yol açmakta. Cerrahi maskelerin ideal kullanım süresi 4 saattir. Bu süre dolduktan sonra, maske kirli görünmese bile etkinliğini kaybeder. Cerrahi maskenin görüntüsü ile etkinliği arasında zorunlu bir ilişki yoktur. Maskenizin temiz görünmesi, etkinliğini koruduğu anlamına gelmez.
Gün içinde aşırı terlemeye bağlı olarak maske yüzeyinde nem birikmişse, 4 saatin dolmasını beklemeden maskenizi değiştirmelisiniz. Çünkü maskeler, su ve neme dayanıklı ürünler değildir. Bu gibi durumlarda koruyucu özelliklerini yitirirler. Bez maske tercih ediyorsanız, terlemeye bağlı olarak yüzeyde nem birikimi daha fazla olacaktır. Maske bezi olarak kullanılan kumaşların pek çoğu maalesef terletici özelliklere sahip. Üstelik, maske boyama son zamanlarda oldukça popüler bir aktivite haline geldi. Fakat ne var ki, boyanmış maskeler daha fazla terletir ve boya maddelerinin ciltle teması bazı sağlık risklerine zemin hazırlar.
- Maskenizi en fazla 4 saatte bir değiştirmelisiniz.
Maskenin Yıkanarak Defalarca Kullanılması
Maskelerin yıkanarak defalarca kullanılması son derece yanlış bir kullanım şeklidir. Tek kullanımlık ürünler arasında yer alan maskelerin sahip olduğu özellikler, yıkandığında geri gelebilen özellikler değildir. Maske kullanımında doğru zannedilen yanlışlar arasında cerrahi maskelere alternatif olarak kullanılan kumaş maskeler ise koronavirüse karşı etkin bir araç değildir. Cerrahi maskelere oranla bez maske, baskılı maske ve desenli maske çeşitleri daha zayıf bir koruma sağlar. Evde maske yapımı kolay ve eğlenceli bir iş haline gelmiş olsa da sağlık açısından bu maskeler güvenilir değildir. Maske kullanımında doğru zannedilen yanlışlar arasında bu maskelerin yüzeyine dezenfektan veya kolonya uygulamak da yeterli değildir.
Bez maske çeşitleri eğer yıkanacaksa, en az 60 derecede ve deterjanla yıkanmalı. Maske kullanımında doğru zannedilen yanlışlar arasında cerrahi maskeleri yıkamak yerine yüzeyine dezenfektan veya kolonya uygulamak da yine, koronavirüse karşı etkin bir koruma sağlamaz. Üstelik, dezenfektanlardaki etken maddelerin solunum yoluyla vücuda alınması çeşitli sağlık risklerine zemin hazırlar. Ülkemizde bez maske kullanımı, evde maske üretimi ile maalesef özendirilmekte. Evde maske üretim makinesi kullanılarak yapılan bez maskeler yerine cerrahi maskeleri tercih edebilir, koronavirüse karşı daha güçlü bir koruma sağlayabilirsiniz.
- Cerrahi maskeleri yıkamamalı, bez maskeleri ise düşük ısıda ve deterjansız yıkamamalısınız.
Maskenin Defalarca Çıkarılıp Takılması
Koronavirüsten maskeyle korunmak için maskenizi bir kez taktıktan sonra yemek yemek veya su içmek gibi zorunlu haller dışında 4 saat boyunca hiç çıkarmamalısınız. Maskenin defalarca çıkarılıp takılması, koronavirüsün temas yoluyla bulaşma riskini yükseltiyor. Maske kullanımında doğru zannedilen yanlışlar arasında maske takmış olmakla yetinmemelisiniz. Kullanım süresi dolmadan maskenizi gereksiz yere çıkarıp takmamalısınız. Maskeyi yanlış takanlar bu konuda çok daha dikkatli olmalı. Maskenizi bir kez çıkarmışsanız, tekrar takmadan önce ellerinizi iyice yıkamalı veya dezenfektanla temizlemelisiniz.
Maskenizi taktıktan sonra bir kez ve iyice ağız ve burun bölgenize yerleştirmeli, önemli bir kayma veya açılma oluşmadıkça maskenize temastan kaçınmalısınız. Bunun için uygun bir maske aparatı kullanabilirsiniz.
- Maskenizi zorunlu haller dışında 4 saat boyunca hiç çıkarmamalısınız.
Çıkarılan Maskenin Cepte veya Çantada Taşınması
Maskenizi herhangi bir nedenle çıkarmışsanız, yeniden kullanıncaya kadar cebinizde veya çantanızda taşımamalısınız. Maske kullanımında doğru zannedilen yanlışlar arasında kullanılmış maskeyi cepte veya çantada taşımak çok sakıncalı. Maskenizi çıkardıktan sonra cebinize veya çantanıza koymadan önce mutlaka bir poşetin içine koymalısınız. Üstelik poşetin ağzını sıkıca kapatmalı ve işi bittikten sonra çöpe atmalısınız. Çıkardığınız maskeyi poşet olmaksızın cebinize veya çantanıza koyarsanız, maske kullanarak aldığınız önlemler maalesef boşa gider. Ve tabii, maskenizi çıkarmak istediğinizde maske ipi veya maske aparatı ya da maske tutucu kısmını kullanmanız gerekir.
Maskenin Çöpe Atılması
Cerrahi maskeler tıbbi atık kapsamında değerlendirilen ürünlerdir. Bu ürünleri kullandıktan sonra herhangi bir evsel atık gibi çöpe atmamalısınız. Maske kullanımında doğru zannedilen yanlışlar arasında maskenin çöpe atılması, çöp toplama işleri sırasında koronavirüsün bulaşma riskinin artmasına yol açıyor. Bulunduğunuz ortamda kullanılmış maskeleri atmanız için özel olarak ayrılmış bir maske eldiven atık kutusu veya maske kutusu varsa bu kutuları kullanmalısınız. Maske kutusu eğer yoksa, maskenizi iç yüzeyi içeride kalacak şekilde ağzı kapalı bir poşetin içinde çöp torbasına atmalısınız. Maskenizi çıkarırken ön yüzeyine kesinlikle dokunmamalı, maskenizi kulak arkasındaki iplerden tutarak çıkarmalısınız. Maskenizi maske kutusu veya çöpe attıktan sonra, ellerinizi yıkamayı veya dezenfekte etmeyi ihmal etmemelisiniz.
- Maske takmaya ek olarak diğer önlemleri de etkin şekilde uygulamalısınız.
Maske Takmanın Yeterli Olduğu Düşüncesi
Koronavirüsten korunma yolları içinde en etkili araçlardan birinin maske olması, maske takmanın yeterli olduğu yönünde bir düşüncenin doğmasına yol açtı. Oysa yalnızca maske kullanmak, koronavirüsten korunmak için yeterli değildir. Maskenin yanı sıra sosyal mesafe ve kişisel hijyen önlemlerine de dikkat etmek gerekir. Üstelik, gün içinde fazla sayıda kişiyle bir araya gelmeniz gereken bir iş yapıyorsanız, maskeye ek olarak siperlik kullanmanızda da yarar var. Maske kullanımında doğru zannedilen yanlışlar arasında maske takmanın yeterli olduğu düşüncesine kapılmamalı, diğer önlemleri de etkin şekilde uygulamalısınız.
Tüm okurlarımıza sağlıklı, keyifli ve bol kazançlı günler diliyoruz…
Fulden Küçük
Daha maske bile taktiramadigimiz insanlarimiza bu kurallari ogretmek ve uygulatmak epey zor olacak. Ama yazı muhteşem, elinize sağlık.
Akçayel Özel Dedektif Bürosu
İnsanları anlamak mümkün değil büro çıkışında gözümün önünde yerdeki maskeyi alıp cebine atan adam gördük. Amca napıyorsun diye soruyorum çamaşır suyu ile yıkıyorum mikrop kalmaz bunda boşuna para vermeyeyim diyor. Bu kişiye kızamıyorsun adam üç kuruşun hesabını yapıyor, Kızmak istiyorsun bu tür kişiler yüzünden bitme şansı minimumda kalıyor. Tabi o maskeyi yere atan da ayrı konu.