Süt zehirlenmesi nedir ve nasıl anlaşılır?

Hava sıcaklıklarının artmasıyla birlikte ofislerde ve evlerde gıda saklama sorunları artmaya başladı. Uygun koşullarda saklanmayan gıdaların yol açtığı sağlık sorunları özellikle yaz aylarında artış gösteriyor. Bu sorunlardan biri olan süt zehirlenmesi bazı durumlarda hayati riskler meydana getirmekte. Uygun koşullarda saklanmayan sütler nedeniyle ofislerde ve evlerde birçok tüketici süt zehirlenmesi belirtileri ile karşılaşıyor. Bozuk sütler tüm yaş grupları için tehlikeliyken çocuklarda ve ileri yaş gruplarında süt zehirlenmesi şikayetleri daha kötü sonuçlar doğurmakta. Gıda zehirlenmeleri konusunda farkındalıkları sürekli canlı tutmakta yarar var. Nitekim ofiste veya evde kullandığınız kutu sütler buzdolabında ve ağzı kapalı şekilde dursa bile bazı durumlarda süt zehirlenmesine yol açabilir. Ayrıca pastörize edilmemiş sütler ve çiğ sütler de süt zehirlenmesine neden olabiliyor. Ofix Blog‘da bu haftaki sağlık köşemizde, süt zehirlenmesi nedir ve nasıl anlaşılır konusunu ele alacağız. Süt zehirlenmesiyle ilgili merak ettiğiniz tüm soruların cevaplarını bu yazımızda bulabilirsiniz. 

Süt zehirlenmesi nedir?

Kısaca ifade edecek olursak süt zehirlenmesi, süt tüketimine bağlı olarak gelişen bir gıda zehirlenmesidir. Tüm gıda zehirlenmelerinde olduğu gibi süt zehirlenmesinin de en önemli nedeni sütte gerçekleşen bozulmalar ve üreyen zararlı mikroorganizmalardır. Bu organizmaların yarattığı toksik maddeler süt tüketimi sırasında vücuda girer. Hangi tür süt söz konusu olursa olsun, aslında tüm süt çeşitleri bakterilerin kolayca üremesi için elverişli besinlerdir. Sütü bozan bakterilerin başında salmonella bakterisi gelir. Bu bakterinin en önemli özelliği çok hızlı şekilde üremesidir. Salmonella bakterisinin yanı sıra koli basili, staphylococcus aureus, stafilokok gibi başka birçok zararlı bakteri de bozuk sütlerde hızla ürer. Dolayısıyla süt zehirlenmesine yol açan tek bir bakteri çeşidi yoktur. Bakterilerin üremesi en çok sütün üretim aşamalarında gerçekleşir. Bunun yanı sıra ambalajlama sırasında veya saklama ortamında da gelişebilir. Sağlıksız koşullarda sağılan, yeterince pastörize edilmeyen, hijyenik olmayan ortamlarda ambalajlanan ve yanlış koşullarda saklanan tüm sütler süt zehirlenmesi riski yaratır. 

Süt zehirlenmesi nedenleri nelerdir?

Sütün üretim aşamasından başlayıp tüketimine kadar geçen süreçte birçok nedenden dolayı süt zehirlenmesi riski oluşabilir. Nitekim sütün üretimi, ambalajlanması, depolanması, son tüketiciye ulaşması süreçlerinde zarar görmesine neden olan birçok unsur mevcuttur. Uygunsuz ortamlarda üretimi gerçekleşen sütler bakteri oluşumuna daha elverişlidir. İster geleneksel üretim şekilleri olsun, isterse modern üretim tesislerinde sütün sağılması büyük özen gerektirir. Süt sağan kişilerin takmayı ihmal ettiği eldivenler nedeniyle sadece kendi sağlıkları riske girmez. Bu durum tüm süte zarar verir. Sütü yeterince pastörize etmemek, uygun sıcaklık ve nem dengesine sahip olmayan ortamlarda saklamak da sütün zarar görmesine neden olur. Modern süt üretim tesislerinde bu gibi sorunları önlemek için gerekli çözümler mevcuttur. Ancak süt üretiminin halihazırda önemli bir kısmı insan emeğiyle gerçekleşmekte. Bu yüzden markası veya türü ne olursa olsun tüm sütlerde az ya da çok zehirlenme riski vardır. Bu risklere karşı tüketicilerin bilinçli olması gerekir. 

Tavsiye edilen tüketim tarihi (kısaca TETT) geçmiş sütler, süt zehirlenmesine adeta davetiye çıkarır. Bu sütlerde zararlı bakteriler kolayca ürer ve insan sağlığını tehdit eder. Bozuk süt tüketen kişiler bazı durumlarda süt zehirlenmesi belirtilerini daha düşük derecede hisseder. Bu nedenle sütü tüketmeyi sürdürürler. Oysa vücutta bozuk süt miktarı arttıkça belirtiler de artar. Bozuk sütlerin yanı sıra pastörize edilmemiş süt tüketmek de süt zehirlenmesinin en önemli nedenlerinden biridir. Çiğ süt tüketen kişiler, sütteki zararlı mikroorganizmalar nedeniyle zehirlenme şikayetlerini daha yoğun şekilde yaşar. Diğer taraftan, gün içinde fazla miktarda süt tüketmek de bazı durumlarda rahatsız edici sonuçlar doğurur. Bu gibi durumlarda kişi genellikle mide ve dolaşım sistemiyle ilgili çeşitli sorunlar yaşar. Ayrıca süt alerjisi olan kişilerde de süt tüketimine bağlı birtakım şikayetler ortaya çıkar. Bununla birlikte, süt zehirlenmesi dediğimizde bu sorunun merkezinde bozuk sütler ve sütteki zararlı bakteriler vardır. 

Süt zehirlenmesi belirtileri nelerdir?

Süt içtikten sonra başlayan karın ağrısı, kusma ve ishal süt zehirlenmesinin en önemli belirtileridir. Bazı durumlarda karında kramp başlar. Bazı durumlarda ise ishal şikayetleri kanlı ishal şeklinde gerçekleşir. Fakat bu belirtiler süt zehirlenmesinin erken aşamalarında ortaya çıkmaz. Nitekim ilk belirtiler daha çok baş ağrısı, baş dönmesi ve halsizlik şeklinde gerçekleşir. Ne var ki bu belirtiler başka birçok nedenden kaynaklanabileceği için gerçekte çok az kişinin aklına süt zehirlenmesi gelir. Daha da kötüsü, bu belirtilere sütün iyi geleceğini düşünerek süt tüketimini arttırmaktır. Bu tür durumlarda belirtilerin şiddeti artar. Çocuklarda ve ileri yaş gruplarında bazı durumlarda ciddi hayati riskler gündeme gelir. Kişinin kronik bir hastalığı varsa bu riskler artar. Mide ve dolaşım sistemi sorunları olan kişilerde süt zehirlenmesi belirtileri daha sorunlu bir sürece işaret eder. Eğer süt zehirlenmesi riskiyle karşılaştıysanız, vakit geçirmeden sağlık kurumuna başvurmalısınız. Bu sayede tedavi süreciniz daha hızlı ilerler. 

Süt zehirlenmesi nasıl teşhis edilir?

Hangi hastalık söz konusu olursa olsun, hastalığa kesin teşhisi ancak hekimler koyabilir. Süt tükettikten sonra besin zehirlenmesi belirtileriyle karşılaşmanız durumunda en yakın sağlık kurumuna başvurmalısınız. Hekim öncelikle hastanın hikayesini dinler. Bu aşamada hastanın doğru bilgiler vermesi sürecin doğru şekilde ilerlemesini sağlar. Kusma ve ishal gibi şikayetlerin ne zaman başladığı bu bağlamda önemlidir. Zehirlenme belirtileri hakkında paylaşacağınız tüm bilgilerin doğru olması kritik bir öneme sahiptir. Çünkü hekiminiz bu bilgiler ışığında yapacağı muayenenin ardından gıda zehirlenmesi yaşayıp yaşamadığınıza karar verir. Gerekli görmesi durumunda kan tahlili istemesi de mümkündür. Bazı durumlarda ise dışkı örneği ister. Hastanın kronik hastalığının olup olmadığı bu bağlamda önemlidir. Çünkü ishal ve diğer şikayetlere yol açabilecek birçok hastalık mevcuttur. Diğer taraftan, hastanın kullandığı ilaçlar hakkında da doğru bilgiler vermesi gerekir. Nitekim bazı durumlarda bu şikayetler ilaçlardan kaynaklanır. Doğru bilgiler ışığında süt zehirlenmesinin teşhis ve tedavi süreçleri hızlı şekilde ilerler. 

Bozuk süt nasıl anlaşılır?

Bozuk süt içmek çoğu zaman dikkatsizlik nedeniyle gerçekleşen çok yaygın bir durumdur. Oysa bozuk süt etrafa kötü bir koku yayar. Bu nedenle bozuk sütün ilk ve en önemli belirtisi etrafa yaydığı kötü kokudur. Dahası, bozuk süt kokusunu ağzı kapalıyken bile fark etmek mümkündür. Sütün kapağını açtığınızda etrafa yayılan kötü koku, içinde üreyen bakterilerin yoğunluğu hakkında ipucu verir. Sütte gerçekleşen bozulmalar erken aşamalarda daha sınırlı işaretler verir. Bu noktada tüketiciler genellikle sütün içine su katılmış olabileceğini düşünür. Oysa sütün tadındaki her değişim, gerçekte bozulma sürecinin başladığını gösterir. Özellikle buzdolabında yiyecek saklama konusunda gerekli hassasiyetler oluşmadığında sütün bozulması devam eder. Üstelik bu durum sadece kapağı açık sütlerde gerçekleşmez. Satın aldığınız kutu sütün ağzını hiç açmasanız bile yanlış saklama koşullarından dolayı bozulmasına yol açmanız mümkündür. Bozuk sütün kesilmesi de bu bağlamda önemli bir diğer belirtidir. Kesik sütleri hiçbir şekilde tüketmemek, başka hiçbir yiyecekle karıştırmamak gerekir. 

Diğer taraftan, sütteki bozulmalar sadece kokuyla belirti vermez. Aynı zamanda da kıvamındaki yoğunluk artışı sütteki bozulmaya işaret eder. Bu bağlamda da birçok tüketici çok yanlış bir kanaate sahip olabiliyor. Nitekim yoğun kıvamlı sütlerin yoğurt yapmak için daha uygun olduğunu düşünebiliyorlar. Oysa sütün kıvamının yoğunlaşması, içerisinde üreyen zararlı bakterilerden kaynaklanır. Yoğunluk artışına ekşime ve acılaşmanın eşlik etmesinin nedeni de budur. Bu bakterileri, yoğurt yapmaya katkı sağlayan faydalı bakterilerle karıştırmamak gerekir. Dolayısıyla evde yoğurt yaparken dikkat edilmesi gerekenler bağlamında bu farka özellikle dikkat etmek gerekir. Kutu sütlerdeki bozulmalar, ağzı kapalı kaldığı sürece tat, koku ve renk bakımından belirti vermez. Ancak kutunun şişmeye başlaması sütteki bozulmanın bir belirtisidir. Kutu sütü elinize aldığınızda bu şişkinliği bazen kolayca fark edersiniz. Bu bakımdan, kutu sütün TETT’nin gelmemiş olması sağlıklı olduğu anlamına gelmez. Satın aldığınız kutu sütte böyle bir şişkinlik gözlemlemişseniz, TETT’ne bakmaksızın ürün değişimi talebinde bulunabilirsiniz. 

Süt zehirlenmesini önlemek için neler yapmak gerekir?

Bu konuda her şeyden önce sütü alırken ve tüketirken farkındalıkları yüksek tutmakta yarar var. Süt tüketecek kişilerin, sütün bozuk olup olmadığını anlamalarını sağlayan farklı yöntemler mevcuttur. Markası ve türü ne olursa olsun, bozuk olduğunu fark ettiğiniz hiçbir sütü kesinlikle tüketmemelisiniz. Böylelikle süt zehirlenmesi riskiniz ciddi ölçüde düşer. Aslına bakarsanız, süt satıcıları ürünlerin TETT’ni sıkı şekilde kontrol eder. Ancak yine de gözden kaçmış bir ürünle karşılaşmanız her zaman için mümkündür. Eğer böyle bir ürünle karşılaşırsanız, ürünü kesinlikle satın almamalısınız. Buna ek olarak, ürünün TETT’nin geçtiğini de satıcıya mutlaka bildirmelisiniz. Böylelikle bozuk sütlerin yaratabileceği risklere karşı başkalarını da korumuş olursunuz. Gerekli uyarıyı yapmamanız durumunda bu ürünler başkalarının sağlığını tehdit eder. Satın aldığınız sütleri ise mevsim ayarı uygun buzdolabında ağzı kapalı şekilde ve orta raflarda saklamalısınız. Ofiste veya evde hiçbir zaman açıkta süt bırakmamalısınız. Sütü güneş ışığı ve ısı kaynaklarından da özellikle uzak tutmalısınız. 

Süt zehirlenmesine yakalanan kişiler neler yapmalı?

Böyle bir durumla karşılaştığınızda vakit geçirmeden en yakın sağlık kurumuna başvurmalısınız. Kusma ve ishal nedeniyle çok su kaybeden kişilerin bu süreçte yeterince su içmeleri faydalıdır. Ancak zehirlenme belirtisi nedeniyle su tüketimi kusmaya sebep oluyorsa tüketimden kaçınmak gerekir. Hastanın ateşi varsa, ateş düşürücü önlemler de bu bağlamda faydalıdır. Zehirlenmelerde ilk yardım bilginiz varsa bu konuda hastaya yardımcı olabilirsiniz. Süt zehirlenmesi geçiren hastaların evde istirahat etmeleri faydalıdır. Ayrıca beslenmelerine de dikkat etmeleri gerekir. Bu bağlamda örneğin kızartma ve yağlı yiyeceklerden özellikle kaçınmak gerekir. Çünkü bu tür yiyecekler sindirim sistemi üzerindeki yükü arttırır. Bunların yerine az haşlanmış sebzeler tüketmek daha faydalıdır. Diğer taraftan, hastanın kafeinli ve gazlı içeceklerden de uzak durması gerekir. Çünkü bu içecekler sindirim sistemine zarar verir. Süt zehirlenmesi geçiren kişiler için en uygun içecek sudur. Günlük düzenli su tüketimi sayesinde metabolizma, süt zehirlenmesinin olumsuz etkilerini daha kolay atlatır. 

Ofiste yoksa Ofix’te var!

Süt zehirlenmesi hakkında faydalı bilgiler paylaştığımız bu yazımızı küçük bir hatırlatmayla tamamlamak istiyoruz. Online ofis marketiniz Ofix, ofislerin en çok sipariş verdiği süt çeşitlerine uygun fiyat avantajıyla sahip olma fırsatı sunmakta. Sitemizde satışı devam eden tüm süt çeşitlerini inceleyebilirsiniz. Kurumsal müşterilerimiz için sunduğumuz özel fırsatlardan yararlanmak için ise OfixPlus üyesi olabilirsiniz.

Tüm okurlarımıza sağlıklı, keyifli ve bol kazançlı günler diliyoruz…