Teknoloji bağımlılığına karşı yeterince duyarlı mısınız?

Teknoloji çağında yaşadığımız ve teknolojik ürünlere her geçen gün daha fazla “bağlandığımız” bir gerçek. Bu ürünler bize hız kazandırıyor ve hayatımızı kolaylaştırma fırsatı sunuyor. Fakat, teknolojiyi “ölçüsüz” bir şekilde kullanmak, giderek bir “bağımlılık” şeklini alıyor. Yapılan araştırmalara göre, internet kullanıcıları arasında 8 kişiden biri teknoloji bağımlılığı sorununu yaşıyor efendim. Ofix Blog‘da bugünkü yazımızda, teknoloji bağımlılığı konusunu ele alacağız.

Teknoloji bağımlılığı nedir?

Teknoloji bağımlılığı hakkında genel kabul görmüş tanıma göre, teknoloji bağımlısı bir kişi, teknolojik ürünler ve internet olmadan 1 gün bile geçiremeyen kişidir. Bunlardan uzak kaldığında ciddi sorunlar yaşayan bu kişiler, kendilerine bir “sanal gerçeklik” inşa etmişlerdir. Özellikle de internet ve bilgisayar oyunlarına gösterilen aşırı ilgi, ilerleyen süreçte teknoloji bağımlılığı yaratabiliyor. Akıllı telefonlar da yine, teknoloji bağımlılığının artışında en önemli nedenler arasında. Fakat, kişinin kendisini teknoloji bağımlısı olarak kabul etmesi pek kolay olmuyor. 

Teknoloji bağımlılığı kavramının içinde ayrıca, sosyal medyada aşırı zaman geçirme ve cinsel içerikli sitelere bağımlılık gibi davranışlar da yer almakta. Yaşamsal aktivitelerin sanal gerçeklik üzerinden karşılanması, bağımlılık derecesini arttırıyor. Hissedilen yoksunluk duygusu da buna paralel bir şekilde artıyor. Teknolojik ürünler, bir taraftan yaratıcı şeyler yapmayı çok kolay hale getiriyor. Fakat bu ürünlerin aşırı ve bilinçsiz kullanımı, zaman içinde yaratıcılık yeteneğini köreltiyor. Teknoloji bağımlılığını teşhis etmek ise her zaman kolay olmuyor. Eğitim veya iş gereği kullanılması gereken teknolojik ürünlerin yanlış kullanımı konusunda çoğu zaman güçlü bir bahane bulunabiliyor.

Teknoloji bağımlılığı hangi belirtilerle anlaşılır?

Teknoloji bağımlılığı da diğer bağımlılık türlerinde olduğu gibi, birtakım belirtiler vermekte. Örneğin, teknolojik ürünler karşısında “sadece birkaç dakika” diyerek saatlerce vakit geçirmek bunlardan en önemlisi. Böyle davranan kişiler, ekran karşısında geçirdikleri süre konusunda sürekli yalan söyleme yoluna gitmekte.

Teknoloji bağımlılığının daha ileriki aşamalarında, kişi artık anonim bir kişiliğe bürünerek insanlarla yüz yüze iletişim kurmaktan kaçınıyor. Ve yalnızca teknolojik ürünler aracılığıyla iletişimi tercih ediyor. Bu iletişim şekli, kendi kişilik özelliklerini sürekli baskılamak zorunda bırakıyor. Bir taraftan bilgisayar karşısında geçirdiği süreden dolayı suçluluk hissederken, bir taraftan da tüm işlerini kolayca hallettiğini düşünmekten keyif alıyor. Giderek tüm iş planlamasını internete ulaşım imkanları üzerinden yapmaya başlıyor.

Teknoloji bağımlısı kişiler, internete ulaşamayacakları ortamlarda bulunmaya dahi tahammül edememektedir. İnternetten uzak geçirdikleri zaman dilimlerinde kendilerini boşluktaymış gibi hissederler. Bilgisayar karşısında geçirdikleri süreyi arttırmak için de her türlü özveriyi göstermeye hazırdırlar.

Teknoloji bağımlılığı ne gibi sorunlara yol açar?

Teknoloji bağımlılığının yarattığı sorunları psikolojik, fiziksel ve sosyal sorunlar şeklinde ele alabiliriz. Teknoloji bağımlılarında en yaygın psikolojik sorunlar, gerçeklikten uzaklaşıp tüm yaşamlarını sanal gerçekliğe hapsetmekten kaynaklanan sorunlardır. Bu kişiler, zaman içinde tüm değer ve anlam duygularını gerçeklikten kopuk bir şekilde yaşamaya başlar. Onlar için bir olayın olması değil, internete düşmüş olması çok daha önemlidir. Değer ve anlam duygularını sanal gerçeklik içinde yaşayan bu kimseler, zaman içinde tüm sorumluluk duygularını kaybeder. Ve yaşamak için bir neden görmemeye başlar.

Teknoloji bağımlılığının yarattığı fiziksel sorunlar ise en çok gözlerde yanma ve boyun kaslarında oluşan büyük ağrılardır. Bilgisayar karşısında geçirdikleri süre arttıkça, beden duruşlarında bozukluk ve ellerde uyuşukluk başlar. Uyku ve yemek düzenleri bozuldukça, daha yüksek bir halsizlik hissederler. Fiziksel aktivitelerdeki azalma, kas ve iskelet sistemlerinde ciddi rahatsızlıkları da beraberinde getirir. İlerleyen aşamalarda obezite gibi sorunların ortaya çıkması da sık rastlanan bir durumdur.

Teknoloji bağımlılığının yarattığı sosyal sorunların başında izolasyon ve yabancılaşma geliyor. İnsanlarla giderek daha az zaman geçirmeye başlayan teknoloji bağımlıları, eğitim ve iş alanında istenen başarı seviyesini yakalayamaz. Öğrenme ve motivasyon eksikliği, analitik düşünce yeteneklerini geliştirmelerini engeller. Karşılaştıkları sorunlarla mücadele yetenekleri zayıfladıkça içlerine kapanır ve yabancılaşmaya başlarlar. Özellikle de gençler arasında çok yaygın olan sosyal medya kullanımı, ağır depresyon gibi sorunları da tetikleyebiliyor. 

Teknoloji bağımlılığından kurtulma yöntemleri nelerdir?

Yukarıda kısaca özetlemeye çalıştığımız teknoloji bağımlılığı, aslında çok ciddi bir sorundur. Bu sorun karşısında bir uzmana başvurmak kesin çözüme ulaşmayı kolaylaştırabilir. Nitekim, ileri düzeyde teknoloji bağımlılığının tedavisinde destek grupları veya aile terapisi gibi yöntemler kullanılmakta. Burada paylaşacağımız yöntemlerin bir tedavi şekli değil, önleyici birtakım tavsiyeler olduğunu belirtmek isteriz.

İnternette kalma sürenizi her gün bir miktar azaltın.

İşiniz gereği interneti kullanmak zorundaysanız bu biraz zor olsa da düşünsel yeteneklerinizi geliştirmesi açısından oldukça yaratıcı sonuçlar doğurabilir. Kendinize şu soruyu sorun. İnternet olmasaydı ben bu işi nasıl yapabilirdim? Vereceğiniz cevap iş yükünüzü belki bir parça arttırabilir. Ancak, yeni çözüm yolları bulmak için göstereceğiniz çaba yaratıcılık yeteneğinizi geliştirecektir.

Günlük internet kullanım süreniz azaldıkça, sorun çözme becerinizi geliştirdiğinizi görebilirsiniz. Özellikle de akıllı cihazlarınızla internette kalma süreniz azaldıkça, daha fazla sosyalleşme imkanı bulacaksınız. Ofiste ise bu süreyi, fotokopi kağıdı ile origami yaparak değerlendirebilirsiniz.

Arkadaşlarınıza daha fazla zaman ayırın.

Okul ve iş ortamı, sosyalleşme için güzel ortamlardır. Bu ortamlarda keyifli vakit geçirmek ve kendinizi geliştirmek için arkadaşlık ilişkilerinize önem vermelisiniz. Arkadaşlarınıza daha fazla zaman ayırdıkça, teknoloji bağımlılığı nedeniyle oluşan izolasyon ve yabancılaşmadan kurtulabilirsiniz. Gerçek arkadaşlıklar, sanal arkadaşlıklardan çok daha iyi ve değerlidir.

Fiziksel aktivitelerinizi her gün bir parça arttırın.

Eğitim ve iş hayatınızda sıkça kullanmak zorunda kaldığınız bilgisayarlar, fiziksel aktivitelerde bulunmanıza engel değildir aslında. Bilgisayar karşısındayken bile yapabileceğiniz pek çok fiziksel aktivite var. Bu aktivitelerle kas ve iskelet sisteminizde rahatlama sağlayabilirsiniz. Bilgisayarı yalnızca gerektiği zamanlarda ve gerektiği kadar kullandığınızda, fiziksel aktiviteler için daha uzun zaman ayırabilirsiniz. Bu aktivitelerde günlük su tüketiminize dikkat etmeyi de unutmayın.

Kendinizi geliştirecek hobiler edinin.

Kişisel gelişimde hobilerin çok önemli bir yeri var. Akademik ve mesleki gelişiminize eşlik edecek iyi bir hobiniz olursa, bilişsel yeteneklerinizi daha etkin bir şekilde kullanabilirsiniz. Boş zamanlarınızı verimli bir şekilde geçirmenizi sağlayan hobileriniz, teknoloji bağımlılığı karşısında istenilen davranış değişikliğini sağlamanıza yardımcı olacaktır. Yetenek ya da ilgi alanlarınıza uygun sporlara yönelirseniz, bu değişimi daha hızlı sürede gerçekleştirebilirsiniz.

Tüm okurlarımıza teknoloji bağımlılığından uzak, keyifli ve bol kazançlı günler diliyoruz…